TỰ DO

Date: Tháng 3 19, 2018 Author: Casa Hà Nội Categories: Nhật ký Casa Hanoi, SỰ KIỆN SẮP TỚI

Tự do – đó tất nhiên là đích đến cuối cùng của mỗi con người. Từ cổ chí kim, mọi xung đột hay hạnh phúc viên mãn chẳng phải đều xoay quanh hai từ “Tự Do” hay sao!

Không chỉ tại lớp học Montessori mới có khái niệm về cân bằng giữa Kỷ luật và Tự do mà bất kỳ một phương pháp giáo dục nào nếu lấy triết lý này làm gốc đều có thể giúp trẻ đạt tự do thực sự. Các yếu tố còn lại như : ăn, ngủ, trải nghiệm thiên nhiên, các chương trình cộng đồng, nghệ thuật, sức sáng tạo, kiến thức học thuật bao gồm toán, tiếng Anh, lịch sử, địa lý… sẽ đến một cách tự nhiên như hạt giống gieo vào đất tốt, chỉ chờ đến ngày nảy mầm.

Tôi xin lấy hai ví dụ dưới đây tại lớp học Casa Hanoi của chúng tôi để minh chứng cho luận điểm trên:

1. Tự do về khả năng làm việc và học tập :

Một buổi sáng khi chúng tôi đang chuẩn bị môi trường, cô bé YN 6 tuổi mang cho cô H một quyển sách hướng dẫn làm các tác phẩm nghệ thuật và nói: “Cô ơi, mai cô chuẩn bị hoạt động này cho con, NM ( 5,5 tuổi), TN (6 tuổi ) để chúng con làm nhé!”

(Tôi xin giải thích thêm một chút để mọi người có thể hiểu rõ hơn: Thường thì trong lớp học của chúng tôi, giáo viên sẽ là người chuẩn bị môi trường theo sự phát triển cá nhân của từng trẻ để đảm bảo trẻ luôn đi theo một lộ trình phát triển theo từng nấc, đúng với độ tuổi và khả năng của mình. Đấy là lý do một em bé chưa có kỹ năng bê đồ tốt thì chưa thể làm hoạt động đập trứng và mang trứng lên cho nhà bếp. Tương tự như vậy, các em cần thấu hiểu và thấm các chu trình cũng như nguyên tắc làm việc. Và khi những em bé đạt tới cấp độ thành thạo về mặt kỹ năng, tự tuân thủ được các nguyên tắc khi làm việc, các em sẽ tự toát ra trong mình sự tự do như ba em bé trong ví dụ này).

Và rồi, 3 cô gái 6 tuổi kia được giáo viên chuẩn bị nguyên liệu thô và trao cho các con. Các bạn ấy làm việc theo nhóm suốt 2 tiếng đồng hồ theo những gì chúng tôi quan sát được là: sự tập trung tuyệt đối; biết bảo vệ quyền riêng tư của mình một cách lịch sự. Khi T.A 4 tuổi muốn làm cùng, các chị giải thích đầy tình yêu thương rằng: “Khi nào em 5 tuổi chị sẽ hướng dẫn em làm nhé!” và còn gợi ý em đi làm hoạt động khác. Tôi muốn nhấn mạnh ý này vì các con đã thực sự biết bảo vệ biên giới của mình trong Hoà Bình, thậm chí còn truyền được cảm hứng cho những em bé nhỏ hơn; tự phân công nhau làm việc theo nhóm vô cùng ăn ý (NM đọc các bước hướng dẫn vì NM là em bé đọc tốt nhất, cả 3 cùng phân tích và thực hiện);  sau khi hoàn thành công việc ba bạn tự phân công nhau dọn dẹp môi trường. Vậy là các em bé đã thực sự tự do trong lớp học của chúng tôi về mặt kỹ năng làm việc, về việc kiểm soát lỗi cũng như xử lý tình huống. Chúng tôi có thể trao cho các con một miếng vải, cái kéo, kim chỉ, sỏi, đá, lá cây – hàng ngàn thứ từ môi trường xung quanh để các con tự do sáng tạo. Chúng tôi cũng có thể trao cho các con quyền tự nấu một nồi nước bồ kết và gội đầu cho nhau, hay tự đun nước pha trà ngồi thưởng thức. 

2. Tự do về kiểm soát hành vi:

Đó là một em bé trong lớp mà tất cả các cô giáo đều vô cùng yên tâm: LA vừa tròn sinh nhật 4 tuổi có khả năng kiểm soát thực sự tốt các hành vi của mình. Khi cô giáo nhờ LA chăm sóc một em bé mới vào lớp, LA vô cùng trách nhiệm , còn nhắc nhở các bạn khác rằng: “MT là em bé nhất lớp mình”. Khi xung đột xảy ra, cô bé luôn là người bình tĩnh để xử lý tình huống, thỉnh thoảng lại nghe thấy bạn ấy nói: “Em vừa va vào làm chị đau mà chưa nói xin lỗi”. Hay “Em mượn đồ mà chưa hỏi ý kiến chị” với những tông giọng rất NHẸ NHÀNG đầy cương quyết.

 

Tôi muốn nhấn mạnh từ nhẹ nhàng và cương quyết ở đây vì: Cũng có những em bé hiểu được việc bảo vệ mình khi bị bạn làm đau, bạn lấy đồ của mình, bạn làm phiền mình nhưng cách mà em PHẢN ỨNG khiến chúng tôi chưa thực sự yên tâm và vẫn cần hỗ trợ. Cũng là câu nói : “Em chưa hỏi ý kiến chị” nhưng với vẻ mặt tức giận, giọng nói to hay thái độ trịch thượng… thì khả năng cao là xung đột sẽ xảy ra.

Do vậy để trẻ tự do thực sự, thì việc hướng dẫn các kỹ thuật, các nguyên tắc là chưa đủ, sâu hơn thế nữa là trái tim đầy yên bình, tràn ngập tình yêu và bao dung của em bé, là thái độ lịch sự đồng nhất từ trong ra ngoài. Khi đó các con sẽ đạt được “Tự Do Trong Hoà Bình”.
Đó cũng là một trong những chân lý mà chúng tôi đang từng bước cẩn trọng để hướng tới với rất nhiều sự nỗ lực. 

 

(Viết từ nơi: Hồ nước mênh mông, hương hoa thơm ngát và yêu thương đong đầy)

Yến Bùi 

 

Theo nguồn:
– Website Casa Hanoi: http://casahanoi.edu.vn/
– Kênh Youtube Casa Hanoi: https://www.youtube.com/c/casahanoimontessori

– Fanpage: https://www.facebook.com/casahanoi/